Մարտի 1-ի ոճրագործության տարելիցն էլ անցավ: Քրիստոնեական աշխարհում ընդունված կարգի համաձայն` այդ օրը հարազատները այցելում են գերեզմաններ` հարգանքի տուրք մատուցելու իրենց ննջեցյալներին:
Թվում էր` իշխանությունն ինքը կձեռնարկեր դա` ձգտելով ինքնամաքրվելու եւ դեմքով դեպի զոհերի հարազատները, դեպի իրենց չընտրած ընտրազանգվածը շրջվելու փորձ կատարել: Այդպես պիտի լիներ մարդկային սովորական տրամաբանությամբ, սակայն կատարվեց ինչպես միշտ` դարձյալ անտրամաբանական ու հերթական անհեթեթ քայլը` հրահանգվեց խոչընդոտել, թույլ չտալ հարազատներին, մասսաներին` նշելու սգո այդ օրը, հիշելու մեկ տարի առաջ զոհված նահատակներին:
Արդյունքում` բազմապատկվեց իշխանության նկատմամբ ժողովրդի ատելության չափը: Անցած մեկ տարվա ընթացքում երեւի յուրաքանչյուր ոք, իր ուղեղի ընդունակության չափով, փորձել է գտնել միակ մտատանջող հարցի պատասխանը. Կարելի՞ էր խուսափել առճակատումից ու զոհերից եւ ինչպե՞ս:
Իմ կարծիքով` կարելի էր, եթե իրավիճակը սադրանքների միջոցով ծայրաստիճան սրելու փոխարեն` երկրի նախագահը (ընտրված կամ չընտրված` այստեղ սա չէ էականը) պաշտոնավարման սկզբից հեռուստաէկրանից դիմեր ժողովրդին` հայտարարելով, որ վաղվանից բոլորի համար գործելու են ՀՀ բոլոր օրենսգրքերի բոլոր օրենքները, եւ անօրինականության յուրաքանչյուր դրսեւորում պատժվելու է օրենքի ողջ խստությամբ (սա իր մեջ պիտի ներառեր նաեւ ապօրինի ձերբակալություններն ու ծաղրուծանակի վերածված դատավարությունները), որ վաղվանից բոլոր տրամաչափի ձեռներեցների համար գործելու են հավասար պայմաններ, վերացվելու են տնտեսության մեջ առկա բեւեռացումները, միջին ու մանր բիզնեսի զարգացումն արգելակող խոչընդոտները, որ վաղվանից լուծարվելու է հայտնի կրիմինալ-հեղինակությունների համակարգը, եւ զգուշացներ, որ նոր ժամանակաշրջան է սկսվում, եւ սա իրենց վերջին հանդիպումն է:
Թերեւս` ռոմանտիկ չեմ, բայց համոզված եմ, որ դրանից հետո աստիճանաբար կմեղմվեր լարվածությունը, կնշմարվեր իշխանություն-ընդդիմություն շփման գիծը, ժողովուրդն էլ կլցվեր հավատով եւ նեցուկ կլիներ նախագահին եւ իշխանությանը` երկիրը դուրս հանելու այս խորը եւ մութ անդունդից: Առճակատում, առավել եւս` զոհեր, վստահաբար չէին լինի: Անցած մեկ տարին բավարար ժամանակահատված է` հասկանալու, որ Ս.Ս.-ն նման հայտարարություններ չի անելու, իսկ Երեւանի քաղաքապետի պաշտոնում մականունավոր հեղինակության նշանակմամբ նա վերահաստատեց, որ թքած ունի հանրային կարծիքի վրա, որ եղել է ու շարունակելու է մնալ նրանց կնքահայրը:
Ես առիթ եմ ունեցել աշխատելու Ս.Ս.-ի ղեկավարությամբ եւ հիշում եմ, որ այն ժամանակ էլ նա հենվում էր անձնակազմի ամենաանարժան, հարգանք չվայելող, պրոֆեսիոնալ ու մարդկային ցածր որակ ունեցող անձանց վրա եւ անվերապահորեն վստահում ու հավատում էր նրանց, չնայած տեղյակ էր վերջիններիս բարոյական նկարագրին:
Եւ այսպես, Ս.Ս.-ի ներկայացմամբ կամ նշանակմամբ ովքե՞ր են վերջին տասը տարիներին ղեկավարել հանրապետության ազգային անվտանգության համակարգը:
Գրիգոր Գրիգորյան (ԳԳ) - այժմ թոշակառու է, եղել է նախարարի առաջին տեղակալ, իր ողջ կյանքի ընթացքում այդպես էլ չտիրապետեց հայերենին, զգուշավոր ու անկարծիք ոմն տեսաբան, հայտնի միայն օպերատիվ անձնակազմին պլան-գրաֆիկներ պարտադրելու (դրանով էր գնահատում աշխատանքը), նախարարության ադմինիստրատիվ շենքի բակում դեկորատիվ ծառերով ու ծաղիկներով այգիներ հիմնելու (ընդմիջումներին անձամբ էր ջրում) եւ այդ կարգի այլ նորամուծություններով: Այդ այգեգործ պապիկը (այդպես էին անվանում նրան ենթասպաները) 1999-ի հոկտեմբերի 27-ին Ս.Ս.-ի փոխարեն գտնվել է ԱԺ նիստերի դահլիճում, Նաիրի Հունանյանի պահանջով իրականացրել է նրա ու Ռ. Քոչարյանի միջեւ կապը` տիրապետելով բավականին արժեքավոր ինֆորմացիայի (դրա շնորհիվ մինչեւ 70 տարեկանը մնաց ծառայության մեջ): Սույն անձը վերջերս հրատարակել է իր հիշողությունների ժողովածուն, որտեղ ոչ մի խոսք չի ասվում այդ օրվա կամ այդ ոճրագործության մասին` ընդհանրապես:
Չլսված բան է` ԱԱ նախարարի առաջին տեղակալը գրում է հուշեր, որտեղ չի հիշատակվում դարի մեծագույն ոճրագործությունը, ինչը կանխելու համար կոչված Էր թե իր ղեկավարած գերատեսչությունը եւ թե անձամբ ինքը. ակամայից ցանկություն Է առաջանում հարցնել նրան, թե իր աշխատանքային կենսագրության մեջ դրանից ավելի ցնցող ուրիշ ի՞նչ միջադեպի Է հանդիպել, որ մնացել Է իր հիշողության մեջ:
Կառլոս Պետրոսյան - փոխարինել Է Ս.Ս.-ին նշված ոճրագործությունից հետո, նախկինում հիմնականում աշխատել Էր ՆԳՆ քննչական վարչությունում, ուստի ԱԱՆ-ում առաջին գործը եղավ տնտեսական հանցագործությունների դեմ պայքարի բլոկի ընդլայնումը. նախարար աշխատած տարիներին հիմնականում հենվել Է հենց այդ բլոկի վրա` ցուցաբերելով նախանձելի արդյունքներ ( հատկապես առգրավումների մասով): Հեռացվեց աշխատանքից վերնախավային ինտրիգների արդյունքում:
Վրեժ Արզումանյան - համակարգի ղեկավարի տեղակալ կադրերի գծով, Ս.Ս.-ն ամբողջովին նրան Էր վստահել Ա.Ա. կադրային քաղաքականությունը, որի շնորհիվ զինվորական այդ կառույցը վերածվել Է առեւտրական ՍՊԸ-ի: Չկա որեւէ հայտնի կրիմինալ-հեղինակություն, որի որդին կամ այլ հարազատը այսօր չաշխատի ԱԱԾ-ում (վստահելի տանիք է ստեղծվել կրիմինալի համար, եւ նույն չափով խարխլվում են պետության անվտանգության հիմքերը):
Գորիկ Հակոբյան - այս անձը ժամանակին համակարգից հեռացման եզրին էր կանգնած, երբ համակարգային բարեփոխումների արդյունքում վարկաբեկված աշխատակիցները հեռացվում էին:
Այդ ժամանակ էր, որ լուծարվեց հսկայական մի ստորաբաժանում, բոլորը հեռացվեցին, այդ թվում նաեւ նրա ղեկավարը` Հրաչյա Հարությունյանը, ով այսօր ԱԱԾ պետի առաջին տեղակալն է (այստեղ էլ տրամաբանություն փնտրելն անիմաստ է):
Տղամարդու համար անընդունելի հատկանիշների` ջանասիրաբար ցուցադրման շնորհիվ Գ. Հակոբյանը ոչ միայն հեռացվեց, այլեւ կարճ ժամանակ անց գլխավորեց հակահետախուզական վարչությունը:
Գորիկի աստեղնային ժամը վրա հասավ Ս.Ս.-ի օրոք: Ինչպես նշվել է, առաջին տեղակալը` Գ.Գ.-ն, զբաղված էր այգեգործությամբ, ուստի օպերատիվ ամբողջ բլոկը վստահվեց Գորիկին` մարդու, ով ինքնուրույն օպերատիվ աշխատանք չի կատարել: Գորիկը իրականում կիսագրագետ (նրանից երբեք չեք լսի իմաստ արտահայտող որևէ ավարտուն նախադասություն), անտակտ, գեներով ահռելի չափերի չարություն ժառանգած մեկն է, որին ընդհանրապես պատասխանատու, մարդկանց ճակատագիրը (էլ ուր մնաց` երկրի) տնօրինելու պաշտոն չի կարելի վստահել: Այս անձի անունը ուղղակիորեն կապված է Հոկտեմբերի 27-ի ողբերգության հետ: Նա այն ժամանակ հանրապետության թիվ 1 հակահետախույզն էր, որի մոտ կենտրոնացվում էին ուշադրության արժանի բոլոր նյութերը, եւ նա էր վերջնական գնահատական տվողը: Ինչպես բազմիցս գրվել է նախկինում, նրան զեկուցվել է այդ ոճրագործության մտահղացման մասին տեղեկանքը: Իսկ ամբողջ կյանքն ինքնապաշտպանական բնազդով ապրած արարածը չէր կարող այդ մասին չզեկուցել իր նախարարին:
Այժմ պիտի շեղվեմ եւ մակերեսորեն մեկնաբանեմ, թե ինչով է զբաղվում (պիտի զբաղվի) մեր կամ ցանկացած այլ երկրի անվտանգության ծառայությունը: Այն կոչված է մտահղացման- նախապատրաստման փուլում բացահայտելու եւ կանխարգելելու այնպիսի պետական հանցագործություններ, որոնք դասակարգված են որպես հատուկ վտանգավորության հանցագործություններ: Դասակարգման երկար ցանկում իր կարեւորությամբ առաջինը հայրենիքի դավաճանությունն է, երկրորդը` ահաբեկչությունը: Հիշեցնեմ` երբ 1977-ին Մոսկվայում պայթեցվեց մետրոյի գնացքը, եւ ձերբակալվեցին ու մահապատժի դատապարտվեցին ՀՀ երեք քաղաքացիներ, աշխատանքից անմիջապես հեռացվեցին Հայաստանի ՊԱԿ-ի նախագահը, նրա տեղակալները, բաժինների եւ բաժանմունքների պետերն ու օպերլիազորներ, այսինքն` պաշտոնյաներ, ովքեր պատասխանատու էին այդ տիպի հանցագործության բացահայտման ու կանխարգելման համար: Հեռացումներ եղան նաև ԽԱՀՄ ՊԱԿ-ում: Դա` խորհրդային ռեժիմի օրոք: Իսկ քաղաքակիրթ աշխարհում ընդունված է անմիջապես հրաժարական տալ, եթե, իհարկե, պաշտոնյայի գործողություններում կամ անգործության մեջ հանցակազմ չկա: 1999-ի հոկտեմբերի 27-ին տեղի ունեցածը աննախադեպ ոճրագործություն էր, որ ցնցեց ողջ աշխարհը: Բանականությունը հուշում էր, որ աշխատանքից անմիջապես պիտի հեռացվեին այդ հանցագործությունը բացահայտելու եւ կանխարգելելու համար պատասխանատու, պետական բյուջեից հատուկ դրա համար վարձատրվող պաշտոնյաները, մինչ կպարզվեր նրանց գործողություններում կամ անգործության մեջ հանցակազմի առկայությունը կամ բացակայությունը: Այդ պարզելու համար ՀՀ նախագահը պարտավոր էր շտապ ստեղծել համապատասխան լիազորություններով օժտված հատուկ քննչական խումբ, որը կզբաղվեր միայն ԱԱՆ կոնկրետ աշխատակիցներով: Չկատարվեց ոչ մեկը եւ ոչ երկրորդը: Փոխարենը` Գորիկը ժամանակ անց նշանակվեց համակարգի ղեկավար (կատարած հանցագործության` հանցավոր անգործության համար պաշտոնյային դատական պատասխանատվության ենթարկելու փոխարեն` պարգեւատրեցին): Սա հերթական անտրամաբանական քայլն է, սակայն 'արդարացված', քանզի հակառակ դեպքում, ցանկացած այլ նշանակում պրոֆեսիոնալիզմի առումով պարտավորված կլիներ վերադառնալ անցյալի հարցականներին, ինչը դեռեւս առջեւում է:
Գորիկի ղեկավարության օրոք ԱԱԾ-ն վերջնականապես դիմազրկվեց ու հեղինակազրկվեց, ինչը ցավ է պատճառում բոլոր պրոֆեսիոնալներին, ովքեր շարունակում են աշխատել միայն վաղվա օրվա հավատով: Ապաշնորհ, կամազուրկ, դեռեւս բացահայտումների կարոտ կասկածելի վարքագծով այդ անձի պատճառով համակարգը վերածվել է սադրիչ ու պատժիչ մեքենայի:
ՀՀ կայացման կարեւորագույն փուլում նրա անվտանգության համակարգը օտարացել է սեփական ժողովրդից: ԱԱԾ-ն ու ժողովուրդը, հատկապես վերը նշված անձանց շնորհիվ, հայտնվել են բարիկադների տարբեր կողմերում (այդպես չէր նույնիսկ խորհրդային տարիներին):
Համակարգում դեռեւս մնացել են ազնիվ, հայրենասեր, պետական շահով առաջնորդվող պրոֆեսիոնալներ, սակայն բարոյալքված մթնոլորտը սահմանափակել է նրանց գործելու դաշտը` ասպարեզը աստիճանաբար ընդլայնելով վերը նշված կրիմինալ-հեղինակությունների որդի-փեսաների առջեւ: Իսկ սա նշանակում է, որ վտանգված է հայրենիքի վաղվա օրը:
ՀԺ մարտի 6-ի թիվ 41 համարում գրված էր, որ Ն.Փաշինյանի կնոջ նկատմամբ ԱԱԾ-ի կողմից օպերատիվ 'սլեշկա' է իրականացվում, եւ նշված էին կոնկրետ ավտոմեքենաների պետհամարանիշեր:
Պատկերացնո՞ւմ եք, եթե ԱԱԾ-ի օպերատիվ հույժ գաղտնի համարվող միջոցառումը բացահայտվել է սուբյեկտի կողմից, որը չի տիրապետում օպերատիվ հնարքների, ապա նույն ԱԱԾ-ն ինչպես է 'մարտնչում' օտարերկրյա հատուկ ծառայությունների պրոֆեսիոնալ հետախույզների կամ գործակալների դեմ:
Ինչպես ասում են` NO COMMENT:
Original item at Haykakan Zhamanak.
Թվում էր` իշխանությունն ինքը կձեռնարկեր դա` ձգտելով ինքնամաքրվելու եւ դեմքով դեպի զոհերի հարազատները, դեպի իրենց չընտրած ընտրազանգվածը շրջվելու փորձ կատարել: Այդպես պիտի լիներ մարդկային սովորական տրամաբանությամբ, սակայն կատարվեց ինչպես միշտ` դարձյալ անտրամաբանական ու հերթական անհեթեթ քայլը` հրահանգվեց խոչընդոտել, թույլ չտալ հարազատներին, մասսաներին` նշելու սգո այդ օրը, հիշելու մեկ տարի առաջ զոհված նահատակներին:
Արդյունքում` բազմապատկվեց իշխանության նկատմամբ ժողովրդի ատելության չափը: Անցած մեկ տարվա ընթացքում երեւի յուրաքանչյուր ոք, իր ուղեղի ընդունակության չափով, փորձել է գտնել միակ մտատանջող հարցի պատասխանը. Կարելի՞ էր խուսափել առճակատումից ու զոհերից եւ ինչպե՞ս:
Իմ կարծիքով` կարելի էր, եթե իրավիճակը սադրանքների միջոցով ծայրաստիճան սրելու փոխարեն` երկրի նախագահը (ընտրված կամ չընտրված` այստեղ սա չէ էականը) պաշտոնավարման սկզբից հեռուստաէկրանից դիմեր ժողովրդին` հայտարարելով, որ վաղվանից բոլորի համար գործելու են ՀՀ բոլոր օրենսգրքերի բոլոր օրենքները, եւ անօրինականության յուրաքանչյուր դրսեւորում պատժվելու է օրենքի ողջ խստությամբ (սա իր մեջ պիտի ներառեր նաեւ ապօրինի ձերբակալություններն ու ծաղրուծանակի վերածված դատավարությունները), որ վաղվանից բոլոր տրամաչափի ձեռներեցների համար գործելու են հավասար պայմաններ, վերացվելու են տնտեսության մեջ առկա բեւեռացումները, միջին ու մանր բիզնեսի զարգացումն արգելակող խոչընդոտները, որ վաղվանից լուծարվելու է հայտնի կրիմինալ-հեղինակությունների համակարգը, եւ զգուշացներ, որ նոր ժամանակաշրջան է սկսվում, եւ սա իրենց վերջին հանդիպումն է:
Թերեւս` ռոմանտիկ չեմ, բայց համոզված եմ, որ դրանից հետո աստիճանաբար կմեղմվեր լարվածությունը, կնշմարվեր իշխանություն-ընդդիմություն շփման գիծը, ժողովուրդն էլ կլցվեր հավատով եւ նեցուկ կլիներ նախագահին եւ իշխանությանը` երկիրը դուրս հանելու այս խորը եւ մութ անդունդից: Առճակատում, առավել եւս` զոհեր, վստահաբար չէին լինի: Անցած մեկ տարին բավարար ժամանակահատված է` հասկանալու, որ Ս.Ս.-ն նման հայտարարություններ չի անելու, իսկ Երեւանի քաղաքապետի պաշտոնում մականունավոր հեղինակության նշանակմամբ նա վերահաստատեց, որ թքած ունի հանրային կարծիքի վրա, որ եղել է ու շարունակելու է մնալ նրանց կնքահայրը:
Ես առիթ եմ ունեցել աշխատելու Ս.Ս.-ի ղեկավարությամբ եւ հիշում եմ, որ այն ժամանակ էլ նա հենվում էր անձնակազմի ամենաանարժան, հարգանք չվայելող, պրոֆեսիոնալ ու մարդկային ցածր որակ ունեցող անձանց վրա եւ անվերապահորեն վստահում ու հավատում էր նրանց, չնայած տեղյակ էր վերջիններիս բարոյական նկարագրին:
Եւ այսպես, Ս.Ս.-ի ներկայացմամբ կամ նշանակմամբ ովքե՞ր են վերջին տասը տարիներին ղեկավարել հանրապետության ազգային անվտանգության համակարգը:
Գրիգոր Գրիգորյան (ԳԳ) - այժմ թոշակառու է, եղել է նախարարի առաջին տեղակալ, իր ողջ կյանքի ընթացքում այդպես էլ չտիրապետեց հայերենին, զգուշավոր ու անկարծիք ոմն տեսաբան, հայտնի միայն օպերատիվ անձնակազմին պլան-գրաֆիկներ պարտադրելու (դրանով էր գնահատում աշխատանքը), նախարարության ադմինիստրատիվ շենքի բակում դեկորատիվ ծառերով ու ծաղիկներով այգիներ հիմնելու (ընդմիջումներին անձամբ էր ջրում) եւ այդ կարգի այլ նորամուծություններով: Այդ այգեգործ պապիկը (այդպես էին անվանում նրան ենթասպաները) 1999-ի հոկտեմբերի 27-ին Ս.Ս.-ի փոխարեն գտնվել է ԱԺ նիստերի դահլիճում, Նաիրի Հունանյանի պահանջով իրականացրել է նրա ու Ռ. Քոչարյանի միջեւ կապը` տիրապետելով բավականին արժեքավոր ինֆորմացիայի (դրա շնորհիվ մինչեւ 70 տարեկանը մնաց ծառայության մեջ): Սույն անձը վերջերս հրատարակել է իր հիշողությունների ժողովածուն, որտեղ ոչ մի խոսք չի ասվում այդ օրվա կամ այդ ոճրագործության մասին` ընդհանրապես:
Չլսված բան է` ԱԱ նախարարի առաջին տեղակալը գրում է հուշեր, որտեղ չի հիշատակվում դարի մեծագույն ոճրագործությունը, ինչը կանխելու համար կոչված Էր թե իր ղեկավարած գերատեսչությունը եւ թե անձամբ ինքը. ակամայից ցանկություն Է առաջանում հարցնել նրան, թե իր աշխատանքային կենսագրության մեջ դրանից ավելի ցնցող ուրիշ ի՞նչ միջադեպի Է հանդիպել, որ մնացել Է իր հիշողության մեջ:
Կառլոս Պետրոսյան - փոխարինել Է Ս.Ս.-ին նշված ոճրագործությունից հետո, նախկինում հիմնականում աշխատել Էր ՆԳՆ քննչական վարչությունում, ուստի ԱԱՆ-ում առաջին գործը եղավ տնտեսական հանցագործությունների դեմ պայքարի բլոկի ընդլայնումը. նախարար աշխատած տարիներին հիմնականում հենվել Է հենց այդ բլոկի վրա` ցուցաբերելով նախանձելի արդյունքներ ( հատկապես առգրավումների մասով): Հեռացվեց աշխատանքից վերնախավային ինտրիգների արդյունքում:
Վրեժ Արզումանյան - համակարգի ղեկավարի տեղակալ կադրերի գծով, Ս.Ս.-ն ամբողջովին նրան Էր վստահել Ա.Ա. կադրային քաղաքականությունը, որի շնորհիվ զինվորական այդ կառույցը վերածվել Է առեւտրական ՍՊԸ-ի: Չկա որեւէ հայտնի կրիմինալ-հեղինակություն, որի որդին կամ այլ հարազատը այսօր չաշխատի ԱԱԾ-ում (վստահելի տանիք է ստեղծվել կրիմինալի համար, եւ նույն չափով խարխլվում են պետության անվտանգության հիմքերը):
Գորիկ Հակոբյան - այս անձը ժամանակին համակարգից հեռացման եզրին էր կանգնած, երբ համակարգային բարեփոխումների արդյունքում վարկաբեկված աշխատակիցները հեռացվում էին:
Այդ ժամանակ էր, որ լուծարվեց հսկայական մի ստորաբաժանում, բոլորը հեռացվեցին, այդ թվում նաեւ նրա ղեկավարը` Հրաչյա Հարությունյանը, ով այսօր ԱԱԾ պետի առաջին տեղակալն է (այստեղ էլ տրամաբանություն փնտրելն անիմաստ է):
Տղամարդու համար անընդունելի հատկանիշների` ջանասիրաբար ցուցադրման շնորհիվ Գ. Հակոբյանը ոչ միայն հեռացվեց, այլեւ կարճ ժամանակ անց գլխավորեց հակահետախուզական վարչությունը:
Գորիկի աստեղնային ժամը վրա հասավ Ս.Ս.-ի օրոք: Ինչպես նշվել է, առաջին տեղակալը` Գ.Գ.-ն, զբաղված էր այգեգործությամբ, ուստի օպերատիվ ամբողջ բլոկը վստահվեց Գորիկին` մարդու, ով ինքնուրույն օպերատիվ աշխատանք չի կատարել: Գորիկը իրականում կիսագրագետ (նրանից երբեք չեք լսի իմաստ արտահայտող որևէ ավարտուն նախադասություն), անտակտ, գեներով ահռելի չափերի չարություն ժառանգած մեկն է, որին ընդհանրապես պատասխանատու, մարդկանց ճակատագիրը (էլ ուր մնաց` երկրի) տնօրինելու պաշտոն չի կարելի վստահել: Այս անձի անունը ուղղակիորեն կապված է Հոկտեմբերի 27-ի ողբերգության հետ: Նա այն ժամանակ հանրապետության թիվ 1 հակահետախույզն էր, որի մոտ կենտրոնացվում էին ուշադրության արժանի բոլոր նյութերը, եւ նա էր վերջնական գնահատական տվողը: Ինչպես բազմիցս գրվել է նախկինում, նրան զեկուցվել է այդ ոճրագործության մտահղացման մասին տեղեկանքը: Իսկ ամբողջ կյանքն ինքնապաշտպանական բնազդով ապրած արարածը չէր կարող այդ մասին չզեկուցել իր նախարարին:
Այժմ պիտի շեղվեմ եւ մակերեսորեն մեկնաբանեմ, թե ինչով է զբաղվում (պիտի զբաղվի) մեր կամ ցանկացած այլ երկրի անվտանգության ծառայությունը: Այն կոչված է մտահղացման- նախապատրաստման փուլում բացահայտելու եւ կանխարգելելու այնպիսի պետական հանցագործություններ, որոնք դասակարգված են որպես հատուկ վտանգավորության հանցագործություններ: Դասակարգման երկար ցանկում իր կարեւորությամբ առաջինը հայրենիքի դավաճանությունն է, երկրորդը` ահաբեկչությունը: Հիշեցնեմ` երբ 1977-ին Մոսկվայում պայթեցվեց մետրոյի գնացքը, եւ ձերբակալվեցին ու մահապատժի դատապարտվեցին ՀՀ երեք քաղաքացիներ, աշխատանքից անմիջապես հեռացվեցին Հայաստանի ՊԱԿ-ի նախագահը, նրա տեղակալները, բաժինների եւ բաժանմունքների պետերն ու օպերլիազորներ, այսինքն` պաշտոնյաներ, ովքեր պատասխանատու էին այդ տիպի հանցագործության բացահայտման ու կանխարգելման համար: Հեռացումներ եղան նաև ԽԱՀՄ ՊԱԿ-ում: Դա` խորհրդային ռեժիմի օրոք: Իսկ քաղաքակիրթ աշխարհում ընդունված է անմիջապես հրաժարական տալ, եթե, իհարկե, պաշտոնյայի գործողություններում կամ անգործության մեջ հանցակազմ չկա: 1999-ի հոկտեմբերի 27-ին տեղի ունեցածը աննախադեպ ոճրագործություն էր, որ ցնցեց ողջ աշխարհը: Բանականությունը հուշում էր, որ աշխատանքից անմիջապես պիտի հեռացվեին այդ հանցագործությունը բացահայտելու եւ կանխարգելելու համար պատասխանատու, պետական բյուջեից հատուկ դրա համար վարձատրվող պաշտոնյաները, մինչ կպարզվեր նրանց գործողություններում կամ անգործության մեջ հանցակազմի առկայությունը կամ բացակայությունը: Այդ պարզելու համար ՀՀ նախագահը պարտավոր էր շտապ ստեղծել համապատասխան լիազորություններով օժտված հատուկ քննչական խումբ, որը կզբաղվեր միայն ԱԱՆ կոնկրետ աշխատակիցներով: Չկատարվեց ոչ մեկը եւ ոչ երկրորդը: Փոխարենը` Գորիկը ժամանակ անց նշանակվեց համակարգի ղեկավար (կատարած հանցագործության` հանցավոր անգործության համար պաշտոնյային դատական պատասխանատվության ենթարկելու փոխարեն` պարգեւատրեցին): Սա հերթական անտրամաբանական քայլն է, սակայն 'արդարացված', քանզի հակառակ դեպքում, ցանկացած այլ նշանակում պրոֆեսիոնալիզմի առումով պարտավորված կլիներ վերադառնալ անցյալի հարցականներին, ինչը դեռեւս առջեւում է:
Գորիկի ղեկավարության օրոք ԱԱԾ-ն վերջնականապես դիմազրկվեց ու հեղինակազրկվեց, ինչը ցավ է պատճառում բոլոր պրոֆեսիոնալներին, ովքեր շարունակում են աշխատել միայն վաղվա օրվա հավատով: Ապաշնորհ, կամազուրկ, դեռեւս բացահայտումների կարոտ կասկածելի վարքագծով այդ անձի պատճառով համակարգը վերածվել է սադրիչ ու պատժիչ մեքենայի:
ՀՀ կայացման կարեւորագույն փուլում նրա անվտանգության համակարգը օտարացել է սեփական ժողովրդից: ԱԱԾ-ն ու ժողովուրդը, հատկապես վերը նշված անձանց շնորհիվ, հայտնվել են բարիկադների տարբեր կողմերում (այդպես չէր նույնիսկ խորհրդային տարիներին):
Համակարգում դեռեւս մնացել են ազնիվ, հայրենասեր, պետական շահով առաջնորդվող պրոֆեսիոնալներ, սակայն բարոյալքված մթնոլորտը սահմանափակել է նրանց գործելու դաշտը` ասպարեզը աստիճանաբար ընդլայնելով վերը նշված կրիմինալ-հեղինակությունների որդի-փեսաների առջեւ: Իսկ սա նշանակում է, որ վտանգված է հայրենիքի վաղվա օրը:
ՀԺ մարտի 6-ի թիվ 41 համարում գրված էր, որ Ն.Փաշինյանի կնոջ նկատմամբ ԱԱԾ-ի կողմից օպերատիվ 'սլեշկա' է իրականացվում, եւ նշված էին կոնկրետ ավտոմեքենաների պետհամարանիշեր:
Պատկերացնո՞ւմ եք, եթե ԱԱԾ-ի օպերատիվ հույժ գաղտնի համարվող միջոցառումը բացահայտվել է սուբյեկտի կողմից, որը չի տիրապետում օպերատիվ հնարքների, ապա նույն ԱԱԾ-ն ինչպես է 'մարտնչում' օտարերկրյա հատուկ ծառայությունների պրոֆեսիոնալ հետախույզների կամ գործակալների դեմ:
Ինչպես ասում են` NO COMMENT:
Original item at Haykakan Zhamanak.
What's the source of this?
ReplyDeleteToday's Haykakan Jamanak.
ReplyDeleteKGB as it is should be completely abolished and all the files should be opened. A completely new, high specialized and small department should be created instead which shouldn't intervene in public life. Will act only on behalf of people and why not leadership elected by or ratified by people via referendum. That's the only way to have a truly democratic society and hence not only cleanse the Soviet dictatorial retirements and mentality but also be a step forward in world politics.
ReplyDeleteThe KGB should be razed to the ground.
ReplyDeleteHaik - you and the other LTP-minions may not be happy when the KGB files are opened and it shows the strong connections of the HHSh regime with the previous soviet regime.
ReplyDeleteWhy do you think Levon was categorically against the opening of the files when he was in power? After all, that was the natural time to open them.